Het ministerie van Justitie en Veiligheid reserveert voor de komende jaren een bedrag van meer dan 500 miljoen euro om de strijd tegen ondermijnende criminaliteit te bekostigen. Bovenop de 434 miljoen euro die het vorige kabinet al vrijmaakte, stelt het ministerie een bedrag beschikbaar dat oploopt tot 100 miljoen euro. De eerste concrete maatregelen die van dit budget worden bekostigd worden al voor de zomer bekendgemaakt.
Extra investeringen in de transportsector
Het ministerie heeft in het bijzonder aandacht voor de strijd tegen internationale drugssmokkel. Daarom zal men extra investeren in de veiligheid en de integriteit van de transportsector. Enerzijds gaat het daarbij over technologische innovaties als slimme camera’s, drones en iris-scanners, die het criminele proces flink kunnen verstoren. Anderzijds gaat de overheid inzetten op bewustwording en training van uitvoerend personeel. Wanneer zij worden geconfronteerd met criminele inmenging, moeten ze getraind zijn om op de juiste manier te reageren.
Strijdbare minister
Minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid wordt op haar nieuwe ministerpost geconfronteerd met dit zware dossier, maar toont zich gelukkig strijdbaar: “Drugscriminelen maken op grote schaal misbruik van onze open economie. Dat wij zo goed bereikbaar zijn en handel drijven met de hele wereld, komt criminelen ook goed uit. Met hun drugshandel verdienen ze goud geld en deinzen nergens voor hun terug. Dit is onaanvaardbaar.” Daarbij zet ze sterk in op (publiek-private) samenwerking, zowel binnen Nederland als internationaal: “Samen met onze zee- en luchthavens willen we deze criminele structuren doorbreken en kapotmaken. We maken zee- en luchthavens en het internationale transport van bloemen en planten minder aantrekkelijk voor de georganiseerde criminaliteit. Hierbij werk ik ook aan een internationale toekomstagenda. Ik wil ons netwerk in de aanpak versterken met andere landen en hun zee- en luchthavens, want georganiseerde criminaliteit kent geen grenzen en is geen puur Nederlands probleem.”
Asymmetrische strijd
De strijd tussen de bovenwereld en ondermijnende criminaliteit is asymmetrisch: de twee tegenstanders beschikken niet over dezelfde middelen. Dit zit voor een belangrijk deel in het feit dat de overheid zich aan de regels houdt, maar criminelen niet. Criminelen kunnen aan knopjes draaien die bij de overheid en opsporingsdiensten simpelweg niet op het dashboard zitten. Waar opsporingsdiensten op eierschalen lopen om te zorgen dat alles volgens het boekje verloopt en hierdoor worden beperkt in hun handelen, zal een crimineel juist elke tegenslag bestrijden met geweld en intimidatie. Om de wet maakte hij zich op voorhand al geen zorgen.
Geld als wapen
Wie denkt dat dit verschil wordt gecompenseerd door de miljoenen die de overheid tot haar beschikking heeft, vergeet hoe lucratief georganiseerde misdaad kan zijn. Een miljoen voor de aanpak van drugscriminaliteit klinkt als veel geld, maar het is een lachertje vergeleken met wat criminele organisaties tot hun beschikking hebben. In 2020 alleen al werd er bijvoorbeeld 40.641 kilo cocaine in beslag genomen. We hebben het dan over een straatwaarde van meer dan twee miljard euro! Volgens kenners is dit bovendien slechts het topje van de ijsberg. Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht bleek eerder dat er in Nederland jaarlijks zo’n 16 miljard euro aan crimineel vermogen wordt verdiend. De honderden miljoenen die nu worden gereserveerd voor de strijd tegen ondermijning zijn dus niet alleen gepast, ze zijn noodzakelijk om de strijd enigszins gelijkwaardig te houden.