Horeca-uitbaters worden er regelmatig mee geconfronteerd: gasten die drugs, wapens of andere verboden goederen mee naar binnen proberen te nemen. Om je personeel, je bezoekers en je imago te beschermen is het belangrijk dat je hiertegen optreedt. Maar hoe doe je dat dan? Wat mag je als horeca-ondernemer wel en niet doen? Wat moet je vervolgens met die drugs, die je zelf ook niet in bezit mag hebben? In dit artikel leggen we het uit.
Volg het PVO Brabant-Zeeland op LinkedIn voor de nieuwste informatie, tips en hulpmiddelen.
Het probleem
Het uitgaansleven – in het bijzonder de nachthoreca – is voor veel mensen dé plek om drugs te gebruiken. Middelen als XTC / MDMA staan niet voor niets bekend als “partydrugs”. De problematiek die hieruit voortkomt eindigt daarom vaak op het bordje van horeca-ondernemers. Dat varieert van geweld, handel en criminele inmenging tot gasten die met de ambulance worden afgevoerd. Wapens concentreren zich niet op diezelfde manier in de horeca, maar vormen wel een ernstige bedreiging voor personeel en bezoekers. Door de aanwezigheid van wapens kan een opstootje escaleren tot een schiet- of steekincident.
Gediplomeerde beveiligers
De inzet van particuliere beveiligers is met name in de nachthoreca de norm geworden. Deze beveiligers hebben geen formele handhavingsbevoegdheden, maar dat betekent niet dat ze niet in kunnen grijpen. Net als elke burger mogen ze iemand aanhouden en overdragen aan de politie. Het verschil met reguliere werknemers is dat deze beveiligers goed getraind zijn, niet alleen in het in bedwang houden van agressievelingen, maar ook in het de-escaleren van conflicten en het naleven van de wet- en regelgeving. Het is daarbij wel belangrijk dat je met professionele, gediplomeerde beveiligers werkt. Beveiliger is namelijk een beschermd beroep. De tijden dat je een stoer ogende beunhaas aan de deur kon zetten zijn lang en breed voorbij. Tegenwoordig moeten beveiligers voldoen aan de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureau’s (Wpbr).
Fouilleren aan de deur
De inzet van beveiligers gaat vaak gepaard met controle aan de deur. Bezoekers worden gefouilleerd en gevisiteerd; er wordt in tassen en zakken gekeken en over de kleren heen wordt gevoeld wat bezoekers bij zich dragen. Dit heet een privaatrechtelijke oppervlakkige veiligheidsfouillering (POV). Een horecabeveiliger mag hierbij niet in of onder de kleding voelen.
5 misvattingen over fouilleren in de horeca
Over fouilleren aan de deur – en wat er vervolgens gebeurt als de beveiliger iets vindt – bestaan nog de nodige misvattingen. Hieronder leggen we er vijf uit:
Misvatting 1: Je bent verplicht om jezelf te laten fouilleren
Als horecabezoeker ben je niet verplicht om jezelf te laten fouilleren. Fouilleren is in alle gevallen vrijwillig. Dat weerhoudt jou als ondernemer er echter niet van om elke bezoeker die jouw zaak binnenstapt te fouilleren. Fouilleren is dan misschien vrijwillig, je mag het wel als voorwaarde stellen voor toegang tot jouw horecagelegenheid. Een bezoeker hoeft zich niet te laten fouilleren, maar dan komt hij of zij simpelweg niet binnen. Het is wel belangrijk dat je dit goed vastlegt in je huisregels.
Misvatting 2: Een beveiliger mag dingen in beslag nemen
Een beveiliger heeft niet de bevoegdheid om spullen te onteigenen, dat geldt onverminderd voor drugs en wapens. Dit klinkt als een probleem, maar in de praktijk is het dat niet. Er zijn twee manieren waarop je de betreffende drugs of wapens alsnog van de straat kunt halen. Allereerst kun je bezoekers vragen om vrijwillig afstand te doen van de betreffende drugs of wapens. Doet de bezoeker dat niet, dan mag je hem of haar aanhouden en de politie inschakelen. Vaak is hiermee dreigen al genoeg om te zorgen dat mensen vrijwillig afstand doen van hun drugs of wapens. Is het dat niet, dan heb je de politie nodig. Gaat het om een handelshoeveelheid, dan schakel je altijd de politie in.
Misvatting 3: Niemand weet wat er met al die drugs gebeurt
Wat gebeurt er met de drugs en wapens waar horeca-bezoekers afstand van doen? Voor bezoekers is deze vraag interessant, maar voor jou is het een kwetsbare situatie. Jij en je werknemers mogen immers ook niet in het bezit zijn van verboden middelen. In de praktijk worden hierover meestal concrete afspraken gemaakt met de politie. Heb je deze afspraken niet, ga er dan over in gesprek met je wijkagent. Afhankelijk van de capaciteit zal de politie vaak zo snel mogelijk langskomen om de drugs over te nemen ter vernietiging. Het is daarbij belangrijk dat je de registreert wat je in beheer krijgt en alles overdraagt aan de politie. Vernietig drugs vooral niet zelf, want dan valt niet meer te controleren wat ermee is gebeurd.
De nette oplossing: de horecakluis
De beste oplossing voor drugs, wapens en andere verboden goederen waar bezoekers afstand van hebben gedaan, is om deze verzegeld op te slaan in een horecakluis. Kenmerkend is dat alleen de politie – en dus niet de portier of de uitbater – toegang heeft tot deze kluis. Dit kan met een sleutel die alleen de politie heeft, of met een verzegeling. Op grote evenementen zien we zelfs verzegelde containers die dienstdoen als drugskluis. Op deze manier hebben jij of je personeel nooit de beschikking over drugs, wapens of andere dingen die je niet mag hebben. Bovendien hoeft de politie zo maar één keer langs te komen. Bedrijven die horeca-beveiligers leveren, kunnen je als aanvullende dienst vaak ook een horecakluis leveren. De politie werkt bovendien graag met je mee om afspraken te maken over het gebruik van een horecakluis.
Misvatting 4: Alleen een beveiliger kan optreden tegen drugsbezit en -gebruik
Iedereen die een strafbaar feit constateert mag overgaan tot een aanhouding. Dat betekent dat je iemand in bedwang mag houden totdat de politie arriveert. Je mag daarbij geen geweld gebruiken, maar dat mag een beveiliger ook niet. In Nederland mogen particulieren alleen geweld gebruiken als dit noodzakelijk is ter zelfverdediging. Zelfs dan kun je nog te ver gaan, dat heet “excessieve noodweer”. Zodra je meer geweld toepast dan strikt noodzakelijk is om jezelf of een ander te verdedigen, maak je jezelf schuldig aan een strafbaar feit. Als leek weet jij minder goed waar die grens ligt dan een professionele beveiliger. Bovendien ben je niet getraind op het de-escaleren van conflicten. Daardoor is de kans dat een conflict uit de hand loopt groter. Wij adviseren dan ook om gebruik te maken van professionele beveiligers, vooral in de nachthoreca.
Misvatting 5: Alleen vrouwen mogen vrouwen fouilleren
Voor de politie geldt dat – als het even kan – vrouwen gefouilleerd moeten worden door vrouwen. Dit is zo opgenomen in de ambtsinstructie van agenten. Voor vrijwillig fouilleren geldt deze regel echter niet. Als horeca-ondernemer wil je natuurlijk dat jouw gasten zich zo comfortabel mogelijk voelen. Vooral bij grotere horeca-gelegenheden wordt er daarom vaak voor gekozen om vrouwen door vrouwen te laten fouilleren. Dit is echter niet altijd mogelijk. Vooral nu beveiligers zo schaars zijn, is het lang niet altijd haalbaar om (ook) een vrouwelijke beveiliger aan de deur te hebben staan. Vrouwen laten fouilleren door vrouwelijke beveiligers is een goed streven, maar geen verplichting.
Betrapt op gebruik
Wanneer je een bezoeker die al binnen is betrapt op drugsgebruik of -bezit, volg je in principe dezelfde stappen. Je verzoekt de bezoeker om afstand te doen van de drugs en je pand te verlaten. Geeft men hier geen gehoor aan, dan schakel je de politie in. Bij handelshoeveelheden schakel je altijd de politie in. Zorg ook nu dat je de drugs waar de bezoeker afstand van doet goed registreert en bewaart, bij voorkeur in een horecakluis. We raden je aan om de bezoeker een horeca-ontzegging op te leggen. Op die manier weer je drugsgebruikers voor langere tijd uit jouw horeca-gelegenheid.