Het is ’s ochtends vroeg en ineens loopt er een klein leger aan politieagenten en ambtenaren rond op jouw bedrijventerrein, of misschien zelfs in jouw bedrijf. Er vindt vandaag een integrale controle plaats. Wat betekent dat voor jou als ondernemer? Wie zijn al die mensen en wat doen ze daar? In dit artikel leggen we uit wat de integrale controle inhoudt, wie erbij betrokken zijn en wat de rol is van de diverse partners.
Wat is een integrale controle?
Een integrale controle is een brede, allesomvattende controle waarbij op diverse vlakken wordt gecontroleerd of de wet- en regelgeving naar behoren wordt nageleefd. Tijdens een integrale controle zijn er dan ook meer partijen aanwezig dan enkel de politie. Diverse toezichthouders en controleurs kijken elk vanuit hun eigen specialisme naar de situatie er plaatse. Er wordt dus niet alleen gecontroleerd op strafbare feiten, maar ook op bestuursrechtelijke overtredingen.
Waarom integraal controleren?
Wet- en regelgeving en de bijbehorende handhaving zijn complex en specialistisch werk. We zien hier dan ook allerlei deelgebieden met elk hun eigen organisaties die zorg dragen voor toezicht en handhaving. Door toezichthouders en controleurs van die verschillende organisaties elk vanuit hun eigen specialisme te laten kijken naar de situatie ter plaatsen, worden alle aspecten van de wet meegenomen. Zoals gezegd wordt bij een integrale controle niet alleen gecontroleerd op misdrijven, maar op misstanden in een bredere zin. Juist door al die verschillende specialisten bij de controle te betrekken en (waar mogelijk) informatie met elkaar te laten delen, voorkom je dat specifieke misstanden onopgemerkt blijven.
Ben ik verdacht?
Staan al die mensen bij jou op de stoep omdat je ergens van wordt verdacht? Nee, dat is lang niet altijd het geval. Tijdens een integrale controle worden niet alleen hoog-risicolocaties bezocht, maar ook willekeurig gekozen locaties. Dat jouw bedrijf op basis van signalen en indicatoren is gekenmerkt als hoog-risicolocatie betekent bovendien niet dat je formeel verdachte bent. Los van signalen over een specifiek pand of adres, komen integrale controles vaak voort uit signalen over een gebied of bedrijventerrein als geheel. Veel gemeenten houden los van verdenkingen en signalen een minimaal aantal actiedagen per jaar. Het is bij integrale controles dus belangrijk om te beseffen dat het zelden persoonlijk is.
Welke terugkoppeling krijg ik?
Als er een integrale controle heeft plaatsgevonden, lees je hierover vaak iets terug in de locale media. De nadruk ligt dan meestal op wat er is aangetroffen, dat is immers de “opbrengst” van de controle. We kunnen ons echter voorstellen dat je als ondernemer behoefte hebt aan meer terugkoppeling. Hiervoor kun je terecht bij je wijkagent, parkmanager of lokale ondernemersvereniging. Ben je zelf gecontroleerd, dan krijg je vaak alleen terugkoppeling als er iets mis was. Je krijgt dan een brief waarin de geconstateerde misstanden worden benoemd en je wordt gesommeerd om deze op orde te brengen. Zo’n sommatiebrief hoeft niet te betekenen dat je grof de fout in bent gegaan. Je kunt er ook een krijgen omdat er bijvoorbeeld een doos voor de brandblusser stond. Raak dus niet in paniek, maar geef wel gehoor aan de sommatie. Ook die kleine dingen zijn belangrijk voor de veiligheid van jou en je personeel.
Wie is er betrokken bij een integrale controle?
Hieronder geven we een opsomming van de diverse partners die bij zo’n controle betrokken kunnen zijn en leggen we uit wat hun rol is tijdens een integrale controle. De samenstelling van betrokken partners kan per geval verschillen, maar de volgende partijen zul je bij een integrale controle vaak tegenkomen:
Gemeente
De gemeente heeft een regierol tijdens de integrale controle. Dat betekent dat zij de controle initieert, maar ook dat de gemeente bepaalt welke andere partners er bij de controle worden betrokken. Er is dan ook niet één specifieke vorm waar alle integrale controles aan voldoen; per gemeente en per situatie kan verschillen wie er meedoet. De gemeente heeft overigens niet direct zeggenschap over alle betrokken partijen. Als ze een partij aan wil haken op een integrale controle, moet ze aan de hand van haar eigen informatiebeeld onderbouwen waarom het belangrijk is dat die partij aanwezig is. Naast die regierol controleert de gemeente tijdens een integrale controle natuurlijk of haar eigen regels worden nageleefd. Wordt een pand gebruikt in overeenstemming met het bestemmingsplan, of vindt er bijvoorbeeld illegale bewoning plaats?
Politie
De politie controleert tijdens een integrale controle op strafbare feiten. Denk daarbij aan de aanwezigheid van drugs of wapens, maar ook aan bijvoorbeeld mensenhandel. Daarnaast is de politie aanwezig om andere partners te ondersteunen en waar nodig de situatie onder controle te houden.
Omgevingsdienst
De omgevingsdienst controleert tijdens een integrale controle of de wet- en regelgeving op het gebied van milieu wordt nageleefd. Daarbij controleren ze niet alleen op de feitelijke handelingen – bijvoorbeeld of chemische stoffen correct worden verwerkt en afgevoerd – maar wordt ook gecontroleerd of alle administratie hieromtrent op orde is. Ook controleert de omgevingsdienst of het pand aan alle veiligheid- en inrichtingseisen voldoet.
Belastingdienst
De Belastingdienst en de FIOD controleren tijdens een integrale controle of belastingen conform de wet worden afgedragen. Daarvoor kan man de administratie van een onderneming controleren, maar ook de inventaris. Die laatste gebeurt echter alleen wanneer hier een dringende aanleiding voor is. Voor de belastingdienst is dit namelijk erg veel werk, terwijl het voor de ondernemer de bedrijfsprocessen kan verstoren. Daarnaast controleert de Belastingdienst tijdens een integrale controle op openstaande belastingschulden.
Regionaal Informatie- en Expertisecentrum
Het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) is tijdens een integrale controle een van de belangrijkste kennispartners. Waar de gemeente een regierol heeft, heeft het RIEC van de regie op het gebied van informatie en expertise. Zij zijn de spin in het web wat betreft het aan elkaar verbinden de diverse overheidspartners. Daarnaast vormt een RIEC-casus vaak de aanleiding voor een integrale controle en de juridische basis voor gegevensdeling tussen de diverse partners.
Inspectie SZW
De Inspectie SZW controleert tijdens een integrale controle of een werkgever zijn werknemers conform de wet behandeld. Zo kijken ze naar het naleven van regels rondom arbeidstijden, de veiligheid van werkprocessen en de verblijfsstatus van personeel.
Brandweer
De brandweer controleert tijdens een integrale controle of de regels omtrent brandveiligheid worden nageleefd. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de aanwezigheid van rookmelders en blusmiddelen en de begaanbaarheid van vluchtroutes.
Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit
Het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit controleert tijdens een integrale controle op de aanwezigheid van gestolen of verduisterde voertuigen. Naast het voertuig zelf worden ook de onderdelen hierbij onder de loep genomen. Zo kan bijvoorbeeld aan het licht komen dat er in een ogenschijnlijk eerlijk voertuig een motorblok ligt uit een gestolen voertuig. Het LIV kijkt naar auto’s motoren en aanhangers, maar ook naar industrieel materieel als (land)bouwvoertuigen.
UWV
Het UWV controleert tijdens een integrale controle op misbruik van het sociale vangnet. Zo kan het zijn – en wordt ook regelmatig geconstateerd – dat iemand die een uitkering ontvangt stiekem toch aan het werk is.
Netbeheerder
De netbeheerder controleert tijdens een integrale controle of er bijvoorbeeld illegaal stroom wordt afgetapt. Dit is een veelvoorkomend probleem bij illegale hennepplantages.